Μαθήματα

Ανάπτυξη Νέων Προϊόντων Τροφίμων

Γενικά

Περιεχόμενα μαθήματος

  • Εισαγωγή.
    • Ορισμός της δημιουργίας νέων/καινοτόμων προϊόντων τροφίμων, κινητήρια δύναμη της εξέλιξης νέων τροφίμων, οφέλη για τη βιομηχανία.
    • Στάδια εξέλιξης νέων προϊόντων τροφίμων και διαφοροποιήσεις.
    • Η εξίσωση της επιτυχίας βασικά συστατικά της επιτυχούς εξέλιξης νέων προϊόντων.
    • Παράγοντες αποτυχίας νέων προϊόντων.
    • Οργάνωση των σπουδαστών σε ομάδες και διασαφήνιση του τρόπου διεξαγωγής του μαθήματος, των αναμενόμενων αποτελεσμάτων και της αξιολόγησής τους.
    • Συστατικά μέρη και δομή της τελικής ομαδικής εργασίας και της παρουσίασης ενός νέου τροφίμου.
      Brainstorming session, καταγραφή των αποτελεσμάτων.
  • Καινοτομία.
    • Τι είναι καινοτομία και ποιες είναι πιθανές πηγές νέων ιδεών.
    • Ο ρόλος του καταναλωτή καταλαβαίνοντας τις ανάγκες του, παγκοσμιοποίηση, ελκυστική ποιότητα.
    • Η διοίκηση της επιχείρησης.
    • Καινοτομία μέσα από τη συνεργασία, εδραίωση εμπιστοσύνης. Συνεργασίες, στάδια, εργαλεία και στοιχεία αυτών.
    • Ολιστική προσέγγιση της καινοτομίας, δημιουργία πλατφόρμας για την εξ αρχής ανάδειξη και κριτική αξιολόγηση νέων ιδεών, τάσεις και ανάγκες, αξιολόγηση τεχνολογίας, δυνατοτήτων και χαρτοφυλάκιου εταιρίας.
    • Κριτική αξιολόγηση των ιδεών για νέα τρόφιμα της κάθε ομάδας (που βασίστηκαν βιβλιογραφικές πηγές κα). Κατά πόσο η ιδέα της ομάδας συνάδει με τις τεθείσες προϋποθέσεις. Προετοιμασία για το στάδιο διαμόρφωσης και ανάπτυξης του τροφίμου.
  • Ανάπτυξη του νέου προϊόντος.
    • Ο ρόλος της έρευνας και ανάπτυξης στη δημιουργία/συνθεση του νέου προϊόντος.
    • Σχεδιασμός, δοκιμή και εξέλιξη της γραμμής παραγωγής. Από το εργαστήριο και τα γραμμάρια στο εργοστάσιο και τους τόνους.
    • Εμπορική βιωσιμότητα κοστολόγηση του προϊόντος.
    • Η συνταγή του προϊόντος, τα συστατικά του και οι προδιαγραφές αυτών, οι προδιαγραφές του προϊόντος, σχεδιασμός της γραμμής παραγωγής του και δυναμικότητά της.
  • Έρευνα αγοράς πριν και μετά την εξέλιξη ενός νέου ή βελτιωμένου προϊόντος. Επιλογή των κατάλληλων φυσικοχημικών και οργανοληπτικών χαρακτηριστικών (product profile). Περιγραφή και σημαντικότητα των ιδιοτήτων στη συμβολή τους στο νέο προϊόν. Μέθοδοι ποσοτικοποίησης τους (επιλογή κλίμακας και μονάδων μέτρησης).
  • Πειραματικός σχεδιασμός των μεταχειρίσεων σύνθεσης του νέου ή βελτιωμένου προϊόντος. Στατιστική εκτίμηση της δράσης των χαρακτηριστικών και βελτιστοποίηση της τελικής συνταγής του προϊόντος. Επιβεβαίωση της εγκυρότητας των αποτελεσμάτων της διαδικασίας και τοποθέτηση του προϊόντος στην αγορά σε σχέση με τον ανταγωνισμό.
  • Εφαρμογή της μεθοδολογίας (πειραματικό σχέδιο και στατιστικές αναλύσεις) στο προϊόν κάθε ομάδας και κριτική αξιολόγηση των παραμέτρων που επηρεάζουν την ανάλυση.
  • Διασφάλιση της ποιότητας και της ασφάλειας νέων τροφίμων.
    • Μηχανισμοί διασφάλισης της ποιότητας.
    • Ασφάλεια νέων τροφίμων και διάρκεια ζωής τους.
    • Δικλείδες διασφάλισης της ποιότητας και της ασφάλειας των νέων προϊόντων που εξελίσσει η κάθε ομάδα (HACCP).  Διάρκεια ζωής των νέων προϊόντων.
  • Συσκευασία και τοποθέτηση του προϊόντος στην αγορά.
    • Παρελθόν, παρόν και μελλοντικές προκλήσεις και προοπτικές της συσκευασίας τροφίμων από την πλευρά της εξέλιξης νέων προϊόντων.
    • Ασφάλεια, χρηστικότητα από την πλευρά της μεταφοράς – αποθήκευσης – παρουσίασης και του καταναλωτή, πληροφόρηση διατροφική και χρηστική, περιβάλλον κ.α.
    • Τοποθέτηση του προϊόντος στην αγορά – σχεδιασμός συσκευασίας και ιστοσελίδων.
    • Συσκευασία του νέου προϊόντος κάθε ομάδας προδιαγραφές υλικών κα.
  • Νέα τρόφιμα και νομοθεσία.
    • Ορισμός των νέων τροφίμων βάση της ισχύουσας νομοθεσίας.
    • Ανασκόπηση της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας που διέπει τα τρόφιμα.
    • Έγκριση νέου προϊόντος.
    • Έλεγχος του νέου προϊόντος κάθε ομάδας βάση νομοθεσίας και συμμόρφωση.
  • Μελλοντικές τάσεις.
    • Νέες τεχνολογίες, λειτουργικά τρόφιμα και διατροφικοί ισχυρισμοί.
    • Συστήματα διαχείρισης δεδομένων καις σχεδιασμού νέων προϊόντων.
    • Προσωποποιημένες δίαιτες και προϊόντα τροφίμων.
    • Παραδείγματα αποτυχιών νέων προϊόντων.
  • Παρουσιάσεις νέων προϊόντων από τις ομάδες σπουδαστών.
    • Αξιολόγηση του μαθήματος και των διδασκόντων, προτάσεις βελτίωσης.

Μαθησιακοί Στόχοι

Το μάθημα αποσκοπεί στην επίτευξη των ακόλουθων μαθησιακών αποτελεσμάτων από τους φοιτητές:

  • Γνώση της διαδικασίας δημιουργίας νέων προϊόντων τροφίμων, από το στάδιο γέννησης της ιδέας, τη διαμόρφωση και την ανάπτυξή του, την έρευνα αγοράς και την τοποθέτησή του σε αυτή, τη συσκευασία και την αύξηση της κλίμακας παραγωγής.
  • Γνώση όλων των σταδίων εξέλιξης νέων προϊόντων τροφίμων.
  • Δημιουργία νέου τροφίμου, βάση συγκεκριμένων  προαπαιτούμενων.
  • Γνώση της μεθοδολογίας εξέλιξης νέων συνταγών τροφίμων, με στόχο τη δημιουργία του καλύτερου και ευρύτερα αποδεκτού προϊόντος.
  • Εκμάθηση και  χρήση των μεθόδων εξέλιξης και αξιολόγησης νέων συνταγών τροφίμων.
  • Ικανότητα οργάνωσης και διαχείρισης της εξέλιξης νέων προϊόντων.

Γενικές Ικανότητες

  • Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών.
  • Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις (adaptability).
  • Λήψη αποφάσεων (decision making).
  • Αυτόνομη εργασία (autonomous work).
  • Ομαδική εργασία (team work).
  • Εργασία σε διεθνές περιβάλλον (working in an international context).
  • Σχεδιασμός και διαχείριση έργων (project management).
  • Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον (environmental respect).
  • Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης (promoting free, creative and causative thinking).
  • Αποκτά τη δεξιότητα επίλυσης προβλημάτων, συνδυάζοντας τις αποκτηθείσες από προηγούμενα μαθήματα γνώσεις και προσωπική/ομαδική έρευνα, ώστε να ασχοληθεί με την έρευνα ή/και την καινοτομία σε μία επιχείρηση.
  • Μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις σε απρόβλεπτα περιβάλλοντα σπουδής να διαχειρίζεται και να συμμετέχει σε ομάδες εργασίας για την επίλυση προβλημάτων, δημιουργία στρατηγικής και οργάνωση για τη διαχείριση έργου.

Μέθοδοι Διδασκαλίας

Πρόσωπο με πρόσωπο:

  • Διαλέξεις (θεωρία και ασκήσεις) σε αίθουσα διδασκαλίας.
  • Συμβουλευτικές/καθοδηγητικές συναντήσεις σε ομάδες με τους επιβλέποντες καθηγητές.
  • Ασκήσεις πράξης κατά ομάδες.

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

  • Διαλέξεις με προβολή διαφανειών.
  • Σημειώσεις σε ηλεκτρονική μορφή.
  • Χρήση βίντεο και διαδικτυακών εφαρμογών στη διδασκαλία.
  • Ανάρτηση υλικού μαθήματος και επικοινωνία με φοιτητές στην ηλεκτρονική διαδικτυακή πλατφόρμα Moodle.
  • Εκτεταμένη χρήση του διαδικτύου για αναζήτηση πληροφοριών.

Οργάνωση Διδασκαλίας

ΔραστηριότηταΦόρτος εργασίας εξαμήνου
Διαλέξεις40
Εργαστηριακές Ασκήσεις40
Αυτοτελής Εργαστηριακή Εργασία40
Αυτοτελής Μελέτη κατά τη διάρκεια των παραδόσεων65
Προετοιμασία Εργασίας40
Σύνολο225

Αξιολόγηση Φοιτητών

Μέθοδοι αξιολόγησης:

  • Η αξιολόγηση των παρακολουθούντων θα πραγματοποιηθεί βάση τελικής εργασίας που θα παρουσιαστεί από την κάθε ομάδα σπουδαστών σχετική με την ανάπτυξη ενός νέου προϊόντος.
  • Δυνατότητα συμμετοχής σε εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς νέων τροφίμων όπως η ECOTROFELIA GREECE (http://www.sevt.gr/en/news-details/FMuM/ecotrophelia-2019).

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

  1. Σφλώμος Κωνσταντίνος, Βαρζάκας Θεόδωρος (2019), Έρευνα και Ανάπτυξη νέων προϊόντων και Επιχειρηματικών Σχεδίων, (Κ.Β. Εύδοξο: 77271644), Εκδότης: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΣΟΤΡΑΣ, ISBN: 978-618-5309-70-1.
  2. Δημήτριος Νικ. Πετρίδης (2019), Εφαρμοσμένη Στατιστική, (Κ.Β. Εύδοξο: 86055522), Εκδότης: Εκδόσεις BACK OFFICE, ISBN: 978-618-82547-0-1.
  3. Fuller G. W., 2011, New Food Product Development from Concept to Marketplace (3rd ed), CRC Press [ISBN: 978-143981864].
  4. Moskowitz H.R., Saguy I.S. and Straus T., 2009, An Integrated Approach to New Food Product Development, CRC Press [ISBN: 978-1-4200-6553-4].
  5. Earle M., Earle R. and Anderson R. 2017, Food Product Development, Woodhead Publishing Limited. Web Edition published by NZIFST (Inc.).
  6. Ghazalian, P.L. 2012, Assessing the effects of international trade on private R&D expenditures in the food processing sector, Industry and Innovation, 19 (4) 349-369.
  7. Bigliardi B. and Galati F., 2013, Models of adoption of open innovation within the food industry, Trends in Food Science and Technology, 30, 16-26.
  8. Ciclibert, S., Carraresi, L. and Broring, S., 2016. Drivers of Innovation in Italy: food versus pharmaceutical industry, British Food Journal 118, 1292-1316.