Συσκευασία Τροφίμων

Γενικά

• Κωδικός: 276-190702
• Εξάμηνο: 7ο
• Επίπεδο Σπουδών: Προπτυχιακό
• Τύπος μαθήματος: Ειδίκευσης
• Γλώσσα διδασκαλίας και εξετάσεων: Ελληνικά (Αγγλικά για τους φοιτητές Erasmus)
• Το μάθημα διατίθεται σε φοιτητές Erasmus
• Μέθοδοι Διδασκαλίας (Ώρες/εβδ.): Διαλέξεις (2) / Εργαστηριακές Ασκήσεις (2)
• Μονάδες ECTS: 5
• Σελίδα μαθήματος: https://exams-geo.the.ihu.gr/course/view.php?id=175
• Διδάσκοντες: Ραφαηλίδης Στυλιανός, Παπαγεωργίου Μαρία, Καραγεωργίου Βασίλειος, Γούλας Αθανάσιος

Περιεχόμενα μαθήματος

• Μεταλλικοί περιέκτες.  Λευκοσιδηροί,  αλουμινένιοι  και  επιχρωμιωμένοι περιέκτες.  Τεχνολογία παραγωγής τους και χρήσεις στη συσκευασία τροφίμων.
• Επιχρίσματα μεταλλικών περιεκτών. Βερνίκια – λάκες. Τύποι και τεχνολογία παραγωγής τους.
• Διάβρωση των μεταλλικών περιεκτών. Μηχανισμοί αποκασιττέρωσης-διάβρωσης λευκοσιδηρών δοχείων. Αποπολωτές και παρεμποδιστές διάβρωσης των συσκευασμένων τροφίμων. Χημικές αλληλεπιδράσεις με τα περιεχόμενα τρόφιμα.
• Γυάλινοι περιέκτες. Τεχνολογία παραγωγής τους και χρήσεις στη συσκευασία τροφίμων. Χημικές αλληλεπιδράσεις με τα περιεχόμενα τρόφιμα.
• Χάρτινα υλικά συσκευασίας. Τεχνολογία παραγωγής τους και χρήσεις στη συσκευασία τροφίμων. Χημικές αλληλεπιδράσεις με τα περιεχόμενα τρόφιμα.
• Πολυμερή υλικά συσκευασίας. Τεχνολογία παραγωγής τους και χρήσεις στη συσκευασία τροφίμων.
• Χημικές και φυσικές ιδιότητες πολυολεφινών, χλωρο-, φθορο- και φαινολοπαραγώγων πολυολεφινών, πολυεστέρων, πολυαμίδιων, πολυκαρβονικών, πολυουρεθάνων, εποξειδικών ρητινών κ.λ.π. Επίδραση της δομής των πολυμερών στις μηχανικές ιδιότητες τους. Υαλώδης κατάσταση και κρυσταλλική κατάσταση. Πλαστικοποιητές.
• Μηχανισμοί διαπερατότητας αέριων και ατμών μέσω πλαστικών μεμβρανών.
• Αλληλεπίδραση συστατικών των τροφίμων με το πολυμερές υλικό της συσκευασίας τους. Φαινόμενα μετανάστευσης, ρόφησης και αντιδράσεων των συστατικών των τροφίμων και των συστατικών των υλικών συσκευασίας. Αναλυτικές μέθοδοι ανίχνευσης και προσδιορισμού των μεταναστευομένων ουσιών.
• Διάρκεια ζωής συσκευασμένων τροφίμων(Shelf life). Παράγοντες που την επηρεάζουν (θερμοκρασία, ρόφηση, ενεργότητα νερού, πίεση κλπ). Μέθοδοι προσδιορισμού της για διάφορα συσκευασμένα τρόφιμα.

Τίτλοι Εργαστηριακών Ασκήσεων

• Έλεγχος κλεισίματος και μέτρηση παραμέτρων κλεισίματος διπλής ραφής σε λευκοσιδηρά δοχεία.
• Έλεγχος ελαττωμάτων  σε λευκοσιδηρά δοχεία που περιέχουν τρόφιμα και διάγνωση των αιτίων αλλοίωσης τους π.χ. χημική διόγκωση, παραμόρφωση του περιέκτη λόγω λανθασμένων χειρισμών κατά τη διαδικασία της κονσερβοποίησης κ.λ.π.
• Σταθμικός προσδιορισμός κασσιτέρου σε λευκοσιδηρά φύλλα. Μέτρηση του πάχους και της συνέχειας των υμενίων βερνικωμένων λευκοσιδηρών φύλλων και του βαθμού αντίστασης σε οξέα και θειούχες ενώσεις.
• Μέτρηση παραμέτρων μηχανικής αντοχής χάρτινων υλικών συσκευασίας.
• Μέτρηση παραμέτρων μηχανικής αντοχής πολυμερών υλικών συσκευασίας.
• Μέτρηση του  ρυθμού  διαπερατότητας πολυμερών μεμβρανών σε  υδρατμούς  και  αιθέρια  έλαια  και υπολογισμός της διάρκειας ζωής των συσκευασμένων τροφίμων.
• Ταυτοποίηση πολυμερών υλικών συσκευασίας.
• Έλεγχος κλεισίματος γυάλινων υλικών συσκευασίας
• Μελέτη μηχανισμών θραύσης γυάλινων περιεκτών κατά τη διαδικασία αποστείρωσης λόγω θερμικής καταπόνησης.
• Προσδιορισμός θερμοκρασίας μεταβολής υαλώδους κατάστασης σε πολυμερή υλικά συσκευασίας με τη χρήση διαφορικής θερμιδομετρίας σάρωσης.
• Επίσκεψη σε βιομηχανία παραγωγής μέσων συσκευασίας.

Μαθησιακοί Στόχοι

Το μάθημα αποσκοπεί στην επίτευξη των ακόλουθων μαθησιακών αποτελεσμάτων από τους φοιτητές:

• Την απόκτηση γνώσεων από αυτούς στο γνωστικό αντικείμενο των διαφόρων υλικών συσκευασίας που χρησιμοποιούνται για τη συσκευασία των τροφίμων στη Βιομηχανία Τροφίμων.
• Τη κατανόηση των μηχανισμών που διέπουν τη συμπεριφορά των υλικών συσκευασίας σε διάφορα περιβάλλοντα στα οποία επεξεργάζονται και αποθηκεύονται τα συσκευασμένα τρόφιμα.
• Στη γνώση των μηχανισμών αλληλεπίδρασης των υλικών συσκευασίας με τα συσκευασμένα σε αυτά τρόφιμα.
• Στην ικανότητα κατανόησης της επίδρασης των υλικών συσκευασίας στην ασφάλεια των συσκευασμένων τροφίμων.
• Στην εφαρμογή των παραπάνω γνώσεων με τη χρήση κατάλληλων συσκευών και οργάνων μέτρησης, σε εξειδικευμένο εργαστήριο ελέγχου και δοκιμών υλικών συσκευασίας.

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών.
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις.
• Λήψη αποφάσεων (Make decisions).
• Αυτόνομη εργασία (Work  autonomously).
• Ομαδική εργασία (Work in teams).
• Εργασία σε διεθνές περιβάλλον (Work in an international context).
• Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον (Respect natural environment).
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης (Advance free, creative and causative thinking).

Μέθοδοι Διδασκαλίας

Πρόσωπο με πρόσωπο:

• Διαλέξεις (θεωρία) στην αίθουσα.
• Εργαστηριακές ασκήσεις κατά ομάδες σε  εργαστήριο ελέγχου υλικών συσκευασίας.

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

• Διαλέξεις σε διαφάνειες  PowerPoint με χρήση Η/Υ και προβολέα.

Οργάνωση Διδασκαλίας

Αξιολόγηση Φοιτητών

• Γραπτές τελικές εξετάσεις τόσο στο θεωρητικό όσο και στο εργαστηριακό μέρος.

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

1. Food Packaging. Principles and Practice. G.,L.Robertson. Marcel Dekker.